نکات مهم در طراحی بام سبز و تراس سبز
آیا شما هم به فکر طراحی بام سبز و روف گاردن و تبدیل پشت بام ساختمان خود به روف گاردن هستید؟ اگر شما هم علاقه به داشتن فضای سبز و طبیعت در خانه و محیط زندگی یا کار خود دارید، به شما پیشنهاد می کنیم این مقاله را حتما مطالعه کنید. در این مقاله شما را با نکته هایی مهم در طراحی بام سبز و تراس سبز آشنا خواهیم کرد.
اسپینگر در مقاله های "اجرای روف گاردن" و "نصب لایه های روف گاردن" مراحل و نحوه اجرای بام سبز را شرح داده است اما در این مقاله مانند مقاله های "نکته های کلیدی در طراحی روف گاردن 1 و 2 " قرار است با نحوه طراحی یک روف گاردن و موضوعات مهم در این روند آشنا شویم.
شروع طراحی بام سبز با بررسی و تحلیل ساختمان یا نقشه های موجود شروع می شود. وضعیت بام یا تراس ساختمان، فضای قابل استفاده، وضعیت سازه و تاسیسات و .... از نکاتی است که قبل از طراحی بام سبز حتما باید توسط طراح روف گاردن مورد بررسی قرار گیرند.
موضوع دیگری که در همان ابتدای روند طراحی باید به آن دقت نمود، نحوه و میزان استفاده از روف گاردن است. روف گاردن به چه منظور قرار است ساخته و طراحی شود؟ آیا روف گاردن را صرفا برای زیبایی ساختمان می خواهید؟ آیا روف گاردن را به عنوان فضایی جهت استراحت های گاه و بیگاه و آسایش شبانه می خواهید یا آرزوی فضایی را دارید که به جشنها و شادمانی های شما رنگ و بویی تازه بدهد؟ آیا ...
پاسخ به این پرسش ها نقشی بسیار مهم در نحوه برخورد طراحان با روف گاردن خواهد داشت. پس آرزوهایتان را دسته بندی کنید و فکر کنید که چه می خواهید؟
نکته های مهم در طراحی بام سبز
تفاوت های اساسی در طراحی بام سبز و تراس سبز با یک محوطه و حیاط (به جز نکته های فنی) وجود دارد که همین تفاوتها تعیین کننده مهمترین نکات در طراحی یک روف گاردن یا تراس سبز است. برای آشنایی با این نکات در ادامه مطلب با ما همراه باشید .
نور
یکی از مهمترین و اساسی ترین تفاوتهای طراحی بام سبز با طراحی یک حیاط و محوطه، مساله نور است.در روف گاردن ها در اکثر اوقات با فضایی سروکار داریک که در معرض نور شدید قرار دارد. کنترل میزان تابش نور در یک روف گاردن در اکثر اوقات باید کنترل شده و مورد توجه اساسی قرار گیرد. کنترل میزان تابش آفتاب هم از نظر آسایش استفاده کنندگان روف گاردن اهمیت دارد و هم نقشی بسیار مهم در انتخاب گیاهان و طرح کاشت گیاهان دارد. برای کنترل میزان تابش آفتاب و نور دریافتی، نور باید توسط گیاهان، سایه بانها و سایر عناصر و المانهای معماری فیلتر گردد.
سایه
سایه مفهومی است که در برابر نور قرار می گیرد. همان طور که باید نور را در روف گاردن کنترل کرد، سایه را نیز باید کنترل نمود. سایه ساختمانهای مجاور، سایه درختان و گیاهان کاشته شده در بام سبز ، سایه عناصر و المانهای معماری نصب شده در بام و ... همگی نکاتی هستند که هرگز نباید از توجه به انها در هنگام طراحی غافل شد. نکته مهم در خصوص نور و سایه این است که، توجه به میزان و مدت زمان نور و سایه در روف گاردن، نه فقط در زمان طراحی و ساخت روف گاردن، بلکه باید بصورت بلند مدت و در چند سال آینده مورد توجه قرار گیرد.
از آنجا که درختان و گیاهان کاشته شده در روف گاردن پس از گذشت چند سال رشد نموده و اندازه آنها تغییر خواهد نمود، نیاز است که در هنگام طراحی به این مورد توجه نمود.
نکته دیگری که در مورد تاثیر سایه بر روند طراحی بام سبز لازم است بدانیم و به آن توجه کنیم، اثر گذاری سایه بر طرح کاشت است. در نقاطی از روف گاردن که دارای سایه دایمی هستند و یا مدت زمان سایه در آن نقاط طولانی است باید از گیاهانی که سایه دوست هستند و یا می توانند در این شرایط شادابی خود را حفظ کنند استفاده نمود. همچنین در مناطق سردسیر که بارش برف در آنها چشمگیر است، توجه به به نقاط سایه اهمیت بالاتری پیدا می کنند. زیرا در هنگام بارش برف، به دلیل وجود سایه برف این نقاط بسیار دیر تر آب شده و شرایط یخبندان را در این نقاط ایجاد می کنند.
باد
بطور طبیعی وزش باد در بام ساختمانها به دلیل ارتفاع ساختمان بیشتر از سایر نقاط ساختمان احساس می شود. این مساله نکته ای است که در صورت دقت و توجه به آن یک مزیت و نکته مثبت برای روف گاردن محسوب می شود. استفاده از باد و تلاش در جهت هدایت و کنترل کردن آن براحتی توسط راه حلهایی بسیار ساده در روف گاردن امکان پذیر خواهد بود. با استفاده از درختان و پوشش گیاهی مناسب و یا با استفاده از المانهای معماری می توان بادشکنها و یا پرده های زیبا و در عین حال کاملا کاربدی جهت کنترل باد ایجاد نمود.
حریم خصوصی
در طراحی بام سبز باید به مساله رعایت حریم خصوصی استفاده کنندگان و همچنین همسایگان دقت بسیاری نمود. این مساله در ایران با توجه به قوانین مربوط به مشرف بودن یک ساختمان به بنا های مجاور و نیز مسائلی مانند محرمیت فضا، اهمیتی دوچندان پیدا می کند. برای حل این مشکل می توان با استفاده از المانها و عناصر معماری مانند لوورها و یا با استفاده از یک طرح کاشت مناسب و جانمایی صحیح و مناسب گیاهان به ایجاد فضاها و حریم های خصوصی بسیار کمک کرده و این مساله را به گونه ای حل نمود که نه همسایگان حریم خصوصی خود را از دست دهند و نه استفاده کنندگان از روف گاردن از داشتن یک روف گاردن مناسب بی بهره شوند.
مبلمان
جانمایی واستفرار صحیح مبلمان ها از دیگر نکات مهم در طراحی بام سبز است. طیف بسیار گسترده ای از مبلمان و المانهای معماری در طراحی بام سبز مورد استفاده قرار می گیرد. از انواع سایبان تا انواع آبنما و باربیکیو، کفسازی و صندلی ها و .... در طراحی و انتخاب مبلمان برای استفاده در یک روف گاردن توجه به مسائلی مانند میزان استفاده از آنها، نوع استفاده، دوام و ماندگاری در فضای بیرون و ... باید مد نظر قرار گیرد. مسائلی مانند زیبایی، انتخاب رنگ و ابعاد مناسب، تناسبات و ... نیز نباید از چشم طراحان روف گاردن دور بماند.
گیاهان و باغچه ها
هدف از مطرح کردن نکاتی اشاره شده در بالا، ایجاد شرایط مناسب در روف گاردن جهت کاشت گیاهان در یک بستر غیر طبیعی و لذت بردن از فضا بود. گیاهان قطعا مهمترین و اساسی ترین بخش در طراحی هر روف گاردن هستند. انتخاب و جانمایی صحیح گیاهان در یک روف گاردن نیاز به طرح کاشت دقیق دارد. مهمترین نکته در یک طرح کاشت آینده نگر بودن طرح است. از آنجا که گیاهان موجوداتی زنده هستند طرح کاشت باید علاوه بر شرایط اقلیمی ، شرایط نگهداری، نیاز های آبی و نوری و ... گیاهان، منظره ای که گیاهان در سالهای اتی می سازند را نیز مد نظر قرار دهد.
ماگنولیای زمستانه درختی بسیار زیبا با گلهای ارغوانی و سفید است که زینت بخش روف گاردنها و حیاط خانه است. فرم کلی ماگنولیا و زیبایی گلهای این درخت سبب شده که ماگنولیای زمستانه از درختانی باشد که در طراحی ها به عنوان تک درخت در مناظر و روف گاردنها و ... مورد استفاده قرار گیرد.
ماگنولیای زمستانه بر خلاف ماگنولیای تابستانه ،درختی خزان پذیر است که همزمان با نوروز و در ابتدای فصل بهار گلدهی می کند. همچنین مگنولیای زمستانه بر خلاف نوع تابستانه این گیاه توانایی تحمل سرما تا حدود 10- درجه سانتی گراد را داشته و به خاطر زیبایی گل های آن به عنوان گیاهی زینتی بسیار پرطرفدار می باشد. اسپینگر در این مطلب شما را با برخی از مهمترین ویژگی های ماگنولیای زمستانه آشنا می کند.برای مطالعه بیشتر در مورد روف گاردن و انواع گیاهان مورد استفاده در روف گاردن می توانید مقالات "روف گاردن چیست" و "بام باغ یا روف گاردن" و "گیاهان در روف گاردن بهاری – درختچه ها" را مطالعه نمایید.
نام علمی : Magnolia Soulangeana
نام انگلیسی : Saucer magnolia
روش آبیاری :
نیاز آبی ماگنولیای زمستانه بصورت کلی نیاز آبی متوسط محسوب می شود. مگنولیای زمستانه به آبیاری منظم و متوسط نیاز دارد و البته تا حدودی تحمل خشکی را نیز می توان از این درخت انتظار داشت. نکته مهم این است که در طول سال اول بهتر است مگنولیای زمستانه را بصورت عمیق و البته مکرر آبیاری نمایید ولی پس از آن مگنولیا را صرفا زمانی آبیاری کنید محیط اطراف آن خشک باشد. خشک بودن دائم خاک و یا آبیاری با فواصل زمانی بالا می تواند میزان گلدهی مگنولیا را به شدت کاهش دهد.
شرایط خاک :
گرچه درخت ماگنولیای زمستانه خاکهای رسی را به خوبی تحمل می کند اما بهترین خاک برای این درختان خاکهای لومی مرطوب، اسیدی و غنی از نظر ارگانیک با زهکشی خوب است. اگر خاک باغچه و گلدان شما قلیایی و یا خنثی باشد، بهتر است توسط موادی مانند بیت ماس و ... میزان اسیدی بودن خاک را افزایش دهید و همچنین برای افزایش میزان مواد ارگانیک خاک نیز بهتر است از خاک برگ مناسب استفاده کنید. برای افزایش میزان زهکشی و تخلخل خاک نیز می توانید از ماسه استفاده نمایید.برای آشنایی بیشتر با ترکیبات خاک روف گاردن می توانید مقالات "ویژگی های خاک روف گاردن" و "ترکیب خاک روف گاردن" را مطالعه نمایید.
شرایط نور :
شرایط ایده آل برای رشد و پرورش درخت مگنولیای زمستانه مکانی با نور کامل است به این معنی که این درخت باید از روزی 6 ساعت تابش مستقیم و بدون فیلتر خورشید برخوردار باشد. البته مگنولیای زمستانه محیط های نیم سایه را نیز می تواند نحمل کند اما باید دقت نمود که کمبود نور از مهمترین دلایل کاهش یا عدم گلدهی و همچنین نشانه های دیگری مانند بلند و باریک شدن ساقه ها و رنگ پریدگی برگها در ماگنولیای زمستانه است.
دمای مورد نیاز :
بهترین دما برای رشد ماگنولیای زمستانه دمایی بین 9 تا 21 درجه سانتی گراد است. گرچه ماگنولیای زمستانه برخلاف اسمش گرما را به سرما ترجیح می دهد اما گاهی تحمل سرما را نیز دارد ولی نسبت به سرمای اواخر زمستان و اوایل بهار بسیار حساس است.
کود دهی :
بهترین زمان برای کود دهی به درخت ماگنولیای زمستانه در ابتدای فصل بهار است. بهتر است که کود را با خاک مخلوط نکنید و آن را روی سطح خاک پخش کرده و سپس گیاه را آبیاری نمایید. یا می توانید از کودهای آهسته رهش (کودهای انتشار آرام) برای این منظور استفاده نمایید. از جمله بهترین کودهایی که برای افزایش میزان گلدهی مگنولیای زمستانه پیشنهاد می شوند، کودهای حاوی آهن و فسفر هستند.
روش تکثیر و ازدیاد :
قلمه زدن معمولترین و البته ساده ترین روش برای تکثیر ماگنولیای زمستانه است. البته ازدیاد و تکثیر این درخت توسط بذر نیز امکان پذیر است. بهترین زمان برای قلمه گیری از مگنولیای زمستانه در فصل تابستان می باشد.
هرس :
ماگنولیای زمستانه درختی نیست که قرار باشد با هرس کردن شدید آن را فرم دهی نمایید. البته برای بهبود رشد مگنولیای زمستانه نیز مانند هر درخت دیگری باید هرس شود. بهترین زمان برای هرس قبل از فرا رسیدن بهار و جوانه زدن شاخه ها است. بهتر است که هر سال............
برای مطالعه ادامه مطلب میتوانید روی لینک زیر کلیک کنید
روف گاردن یکی از پرطرفدارترین فضاها در ساختمان سازی جدید است. که با استفاده بهینه از فضاهای کم کاربرد ساختمان به صورت فضای سبز نیمه خصوصی، ارزش افزوده آن را بالا می برد. امکانی که در کلان شهرهای پر تراکم به راحتی در دسترس نیست. تجربه چندین ساله ساخت روف گاردن در تهران دانش فنی و اجرایی نسبتا قابل قبولی را در بین متخصصان ایجاد کرده است. اما مهمترین چالش برای قراردادن روف گاردن در برنامه فضایی محیط زندگی مردم، مدیریت بهینه هزینه ساخت روف گاردن است؛ و آگاهی نسبت به ارزش افزوده ای که این هزینه اولیه در بلند مدت ایجاد می کند.
روف گاردن یک فضای لاکچری است؟ یا یک فضای ضروری؟
ساخت روف گاردن در ایران ابتدا از مناطق یک و دو تهران شروع شد. در بعضی از ساختمان های لاکچری روف گاردن به عنوان گزینه ای خاص و حتی در دوره ای به عنوان یک فضای سبز خصوصی ویژه ساخته می شد. این شکل از کاربرد روف گاردن ذهنیتی لاکچری به این فضا داد؛ که هدف از ساخت آن صرفا بالابردن ارزش اقتصادی است. در حالیکه هدف اصلی از ساخت روف گاردن بهبود شرایط زیست محیطی و بالابردن کیفیت زندگی شهری در نظر گرفته می شود. به این ترتیب هزینه ساخت روف گاردن از هزینه های ضروری یا نیمه ضروری، تبدیل به هزینه ای اضافی و لاکچری شد.که به عنوان شکلی از هزینه اضافی با آن برخورد می شود.
با توضیحات داده شده، اگر روف گاردن به عنوان فضایی عملکردی و مهم بررسی شود؛ در طی فرآیند ساخت آن هزینه کردن برای بالا بردن کیفیت و عملکرد اهمیت بیشتری نسبت به ظاهر و نمای لاکچری خواهد داشت. و بیشترین هزینه ساخت روف گاردن به بخش های مهم آن که سازه ای، پایه ای و زیست محیطی است اختصاص پیدا می کند. سایر بخش ها نیز با هزینه ای متناسب و معقول برنامه ریزی و اجرا می شوند.
هزینه ساخت روف گاردن با توجه به متراژ، منطقه، اقلیم، طراحی، متریال معماری، روش های اجرا، تجهیزات فنی، مبلمان و پوشش گیاهی می تواند بسیار متفاوت باشد. این تفاوت به کمیت، کیفیت و روش ساخت روف گاردن مربوط می شود. در نظر داشته باشید که فضایی با اندازه چهارمترمربع که با گلدان و مبلمان ساده طراحی شده است، همانند یک پارک عظیم دوهزار متری اجرا شده در بام، روف گاردن نامیده می شود. متریال، روش اجرا و متراژ این دو طرح بسیار متفاوت هستند. بنابراین واحد هزینه کرد در آنها قابل مقایسه با یکدیگر نیست. اما هر کدام از این طرح ها محدوده هزینه ای مابین یک حداقل و حداکثر دارند؛
با وجود اینکه برای تیپ های رایج ساخت روف گاردن مانند اجرای گسترده و ثابت و یا اجرای پرتابل و پیش ساخته هزینه ای بر اساس متراژ اعلام می شود. شاید بهتر باشد در ابتدا طرحی متناسب با خواسته کارفرما، بودجه اولیه و ایده های طراح تهیه شود. و سپس حداقل و حداکثر هزینه لازم برای اجرای آن طرح اعلام گرذد. با این روش مدیریت بهینه هزینه امکان پذیرتر خواهد بود.
ساخت روف گاردن با روش های مختلفی امکان پذیر است. جدا از تنوع قیمت متریال، نوع سازه و روش اجرا نیز در تعیین هزینه ساخت روف گاردن موثر است. در اینجا برای بررسی هزینه ساخت، یک نوع پایه از روف گاردن به عنوان نمونه معرفی شده است. این نوع از روف گاردن دارای تمامی مراحل از کف سازی تا کشت گیاهان است. هر یک از این مراحل در هزینه ساخت روف گاردن اثر زیادی دارند، که عبارتند از:
طراحی (فاز صفر، یک و دو)
ایزولاسیون و زیرسازی
تاسیسات مکانیکی و الکتریکی
کف سازی، دیوار چینی، باکس کشت و دیگر عناصر معماری
مبلمان ( فلاورباکس، گلدان، محل نشیمن، آب نما، آتشگاه، باربیکیو، بار یا آشپزخانه، آلاچیق، سایه بان، نورپردازی و غیره)
خاک
گیاه
سیستم آبیاری
یکی از مهمترین نکاتی که معمولا در هزینه ساخت روف گاردن ندیده گرفته می شود، هزینه طراحی آن است. طراحی یک بخش اساسی و پایه ای از روف گاردن است. و مانند هر طرح دیگری نیاز به تخصص و مهارت دارد. همانطور که بنای مناسب تنها با بهترین متریال ها ساخته نمی شود و پیش از آن نیاز به طرحی خوب دارد؛ طراحی منظر و فضای سبز کاری میان رشته ای است. مهندسین فضای سبز، طراحی محیط و معماران منظر به صورت..................
برای مطالعه ادامه مطلب در سایت اسپینگر می توانید از لینک زیر استفاده نمایید.
نحوه اجرای روف گاردن عمومی ترین و مهمترین نکته ای است که سوی کارفرمایان و بازدیدکنندگان سایت پرسش می شود. مجموعه اسپینگر در این مطلب قصد دارد که، معمول ترین شیوه اجرای یک روف گاردن را با شما در میان بگذارد. در این مطلب کارشناسان اسپینگر شما را با نحوه اجرای روف گاردن، به صورت مرحله به مرحله آشنا خواهند نمود. برای ساخت و اجرای ایجاد یک روف گاردن بصورت معمول مراحل زیر انجام می گیرد:
طراحی روف گاردن
اجرای تاسیسات
اجرای عایق رطوبتی بام
اجرای لایه محافظ در باغچه ها
اجرای لایه ضد ریشه در باغچه ها
اجرا و نصب لایه زهکش در باغچه ها
اجرای لایه های فیلتراسیون باغچه ها
خاک ریزی و کاشت باغچه ها
کفسازی، نصب آلاچیق، مبلمان و ...
در ادامه کارشناسان اسپنگر، شما را با مراحل مختلف اجرای روف گاردن آشنا خواهند نمود.
برای آشنایی بیشتر با روف گاردن و لایه های مختلف آن، می توانید مقالات "روف گاردن چیست" و "آشنایی با لایه های روف گاردن" را مطالعه نمایید.
لایه های روف گاردن
طراحی روف گاردن
اولین مرحله در اجرای روف گاردن تهیه طرح ها نقشه های لازم برای این کار است این نقشه ها و طرح ها عبارتند از نقشه های معماری روف گاردن، نقشه های تاسیساتی شامل نقشه های آبرسانی، سیستم تخلیه و زهکشی و نقشه های روشنایی و الکتریکال، طرح کاشت و تهیه جداول برای خرید گل و گیاه مناسب. این نقشه ها باید توسط کارشناسان آشنا با موارد فنی، تهیه شده و سپس برای اجرای روف گاردن مورد استفاده قرار میگیرند. کارشناسان اسپینگر با توجه به تجربه های موفق در طراحی و اجرای پروژه های مختلف میتوانند شما را در این زمینه یاری کنند.
اجرای تاسیسات
پس از تهیه نقشه ها، اجرای روف گاردن با شروع اجرای تاسیسات و تکمیل آن آغاز می شود. در این مرحله کلیه خطوط مربوط به آبیاری گیاهان و همچنین لوله های تخلیه آبهای اضافی ناشی از بارندگی و آبیاری گیاهان اجرا میشود. در این مرحله همچنین خطوط برق مربوط به سیستم های روشنایی و سایر تاسیسات الکتریکی اجرا می گردد.
اجرای عایق رطوبتی بام
اجرای عایق رطوبتی را شاید بتوان مهمترین مرحله در اجرای روف گاردن به حساب آورد. بستر سازی و شیب بندی، اجرای عایق رطوبتی، تست آب بندی عایق و در ادامه محافظت از آن، بخشهای مختلفی از اجرای عایق رطوبتی هستند. هرگونه ایراد در انتخاب نوع عایق و اجرای عایق رطوبتی، میتواند کل سیستم یک روف گاردن را با مشکلات اساسی مواجه نماید. به همین دلیل کارشناسان اسپینگر با توجه به شرایط آب و هوایی، کاربری ساختمان، همچنین ویژگی های روف گاردن پروژه ، اقدام به انتخاب عایق رطوبتی کرده و مطابق با دستور دستورالعملها استانداردها و آییننامههای اجرایی، عایق رطوبتی را اجرا می کنند.
اجرای لایه محافظ عایق رطوبتی باغچه ها
پس از اجرای عایق رطوبتی ، نوبت به اجرای لایه محافظ عایق رطوبتی می رسد. هدف از اجرای این لایه محافظت از لایه عایق رطوبتی در برابر آسیب های احتمالی می باشد. انتخاب نوع و جنس این لایه، با توجه به شرایط پروژه، نوع روف گاردن و میزان فشارهای ناشی از وزن کلی روف گاردن بر عایق رطوبتی صورت می گیرد. این لایه بین لایه ضد ریشه و عایق رطوبتی قرار می گیرد. البته در برخی از شرایط با توجه به نوع روف گاردن و مشخصات عایق رطوبتی، امکان حذف ایت لایه وجود دارد.
اجرای لایه ضد ریشه
عملکرد و وظیفه لایه ضد ریشه به عنوان پنجمین مرحله از اجرای روف گاردن ، ایجاد سد در برابر آسیب های احتمالی ناشی از عملکرد ریشه گیاهان ، در سازه و تاسیسات ساختمان است. انتخاب این لایه نیز باید با توجه به نوع گیاهان انتخاب شده و عمق کاشت باغچه ها توسط کارشناسان آشنا با شرایط فنی روف گاردن انجام پذیرد. نکته مهم در انتخاب لایه ضد ریشه، توجه به این نکته است که این لایه حتما باید استانداردها و آزمونهای بین المللی مقاومت در برابر ریشه را دارا باشد. توجه به جزئیات، اورلپ ها و همپوشانی های مختلف در اجرای این لایه بسیار مهم و حیاتی است. نکته دیگری که در هنگام نصب لایه ضد ریشه در اجرای روف گاردن باید به آن توجه نمود این است که علاوه بر نصب لایه محافظ بین عایق رطوبتی و لایه ضد ریشه، یک لایه محافظ نیز حتما باید بین لایه ضد ریشه و لایه زهکش قرار گیرد. این لایه محافظ، لایه ضد ریشه را از فشار های ناشی از لایه زهکش حفظ می کند.
اجرا و نصب لایه زهکش
پس از نصب لایه ضد ریشه، لایه زهکش نصب می شود. وظیقه لایه زهکش کمک به هدایت و تخلیه آب های اضافی موجود در گلدانها و باغچه هاست. در صورت عدم تخلیه مناسب این آبها، ریشه های گیاهان دچار پوسیدگی و فساد شده و گیاهان در مدت زمانی کوتاه از بین می روند. به همین دلیل در زمان اجرای روف گاردن انتخاب و نصب صحیح لایه های زهکش اهمیت بالایی پیدا می کنند. برای آشنایی ................
برای مطالعه ادامه مطلب در سایت اسپینگر می توانید از لینک زیر استفاده نمایید.